De Grote Cavia: algemene en bijzondere informatie over cavia's.




































Afscheid nemen van je cavia is zeer verdrietig. Hoe ga je daar mee om? En wat gebeurt er precies bij de dierenarts als de cavia een spuitje moet krijgen?

 

Thuis sterven van ouderdom

Sterven tijdens een operatie

Thuis sterven aan een ziekte

Te vroeg, te laat, op tijd

Het sterven

Alleen of samen naar de dierenarts?

Kwaliteit van het leven

Euthanasie

Ziek zonder pijn

Wat is 'het spuitje'?

Langzaam ouder worden

Is euthanasie voor de cavia angstig of pijnlijk?

Plotseling overlijden versus het aan zien komen

Andere cavia's die achterblijven

Als jonkies sterven

Kunnen cavia's verdriet hebben?

Heeft de dood een geur?

 


Sterven

Eens komt de dag waarop je cavia sterft. Sommige cavia's sterven in hun slaap van ouderdom, maar de meerderheid sterft aan een ziekte.



Thuis sterven van ouderdom

Iedereen die een huisdier heeft en daarvan houdt, wil graag dat het dier tijdens de slaap en thuis sterft. Gewoon sterven van ouderdom.
's Avonds gaan slapen en niet meer wakker worden. Een mooiere dood kan je je niet indenken. En hoewel het soms lijkt alsof dat niet meer voorkomt, sterven er toch nog heel veel dieren thuis, in hun slaap, van ouderdom.
Gwendolyn, een van mijn zeugjes, stierf zo. 's Avonds zei ik haar welterusten en toen ik de volgende ochtend in de kooi keek, bewoog ze niet meer. Ze was al koud en stijf. Het was een schok te ontdekken dat ze gestorven was, maar ze lag er heel vredig bij en dat verzachtte het verdriet een beetje. Ze was in ieder geval thuis, van ouderdom en in haar slaap gestorven.

top


Thuis sterven aan een ziekte

Sommige cavia's zijn ziek en gaan dan dood. Als je niet in de gaten hebt dat een cavia zo ziek is dat het op sterven na dood is, komt zijn sterven als een grote schok. Ook als je goed voor je cavia zorgt en hem door en door kent, kan het toch nog voorkomen dat hij gestorven is voor je het weet of voor je iets kan doen. Dat overkwam mij bij mijn zeugje Nerissa. Ik wist dat ze allergisch was voor hooi en stof en ik had daarom stofvrije bodembedekking in het hok liggen - maar ze bleef nare geluiden maken. De dierenarts zei dat er niets aan de hand was - ik was er al een aantal keren geweest. Ik zat naar haar te kijken en me te bedenken dat ik toch nog maar weer eens naar de dierenarts moest gaan, toen ze op het voerbakje sprong. Dat was de laatste opleving. Toen ik haar aanraakte was ze al dood. Ze bleek een aangeboren longafwijking te hebben. Al wat ik gedacht had, niet dat ze zou sterven.
Het kan natuurlijk ook zijn dat je weet dat je cavia ziek is en dat de kans er in zit dat hij sterft. Dat maakt het er niet makkelijker op, want hoe weet je of er nog hoop is? Voor een deel kan je afgaan op wat de dierenarts zegt en voor de rest moet je vertouwen op je gevoel. Dat gevoel komt immers voort uit je kennis over jouw cavia omdat je hem al langer hebt. En dat je hem zo goed kent, komt omdat je van hem houdt en dagelijks met hem bezig bent. Zo leer je hem na verloop van tijd zo goed kennen dat je kan zien wanneer het een hopeloze zaak is en je naar de dierenarts moet.
Mijn zeugje Musca had ik een maand lang in leven weten te houden met dwangvoederen. Maar toen ze pertinent weigerde het voer door te slikken, wist ik dat ze niet meer te redden was. Ik had een afspraak gemaakt bij de dierenarts, maar voor we daar heen konden gaan, stierf ze.

top



Het sterven

Ik was erbij toen twee van mijn cavia's thuis stierven. Beide zaten eerst heel stil in de kooi, en beide hadden daarna een opleving. Van Musca's kooi stond altijd de deur open zodat ze de kamer in kon lopen, en zij rende opeens de kamer door. Ik dacht even dat ze gek was geworden, of dat ze aan de beterende hand was, maar het was een laatste opleving. Ik zette haar terug in de kooi, waarna ze een plekje opzocht. Ze ging half op haar buik liggen, met haar hoofdje op het hooi. Haar lijfje schokte een paar keer licht, haar poten trokken samen, er trokken een paar rillingen door haar lijfje en toen was ze dood. Misschien lijkt het eng om daarbij te zijn, maar dat was het niet. Het schokken en trillen gebeurde toen ze al niet meer wist dat ze dat deed: ze was al heel ver weg en het schokken en trillen was een laatste, onbewuste reactie.
Ongeveer hetzelfde gebeurde met Nerissa. Ze zat heel stil in haar hok, maar nam opeens een spurt en belandde boven op het voerbakje. Haar kop zakte omlaag en haar lijfje trilde. Toen ik het hok opendeed en haar aanraakte, was ze al dood.

top



Kwaliteit van het leven

Ik kende mijn cavia's Musca en Nerissa goed genoeg om te weten dat ze geen van beide pijn hadden gehad. Maar het wordt een heel ander verhaal als een cavia pijn heeft of niet meer het leven kan leiden dat hij graag wil. Als het leven van een cavia alleen nog maar uit pijn bestaat en er geen hoop is dat dat zal veranderen, is het niet reëel meer om zijn leven te rekken. Gelukkig is er de mogelijkheid om aan het leven van een dier een einde te maken. Een dier hoeft niet met pijn en ellende te leven als het toch niet meer beter kan worden. Het meest diervriendelijke wat je kan doen voor een dier dat alleen nog maar met pijn en ellende kan wachten op de dood, is om de dood wat sneller te laten komen.
Dat besluit nemen is moeilijk, want je wil je cavia niet missen. Maar als jouw cavia toch dood gaat en hij tot die tijd niet het leven kan leiden wat hij wil, namelijk een fijn en plezierig leven in een gezond lichaam, is het beter om de dierenarts te bellen. En die paar dagen dat je cavia nog langer met pijn en narigheid zou leven als je niet naar de dierenarts zou gaan, wegen niet op tegen de fijne jaren die je daarvoor met hem hebt gehad. Uiteindelijk wil je het beste voor hem, en dat is niet verenigbaar met pijn en ellende. Het beste voor hem willen is wel verenigbaar met hem nog meer ellende en nog meer pijn besparen door een einde aan zijn leven te laten maken door de dierenarts.

top



Ziek zonder pijn

Als de cavia ziek is, maar toch nog een fijn leven kan leiden zonder pijn is er geen reden om zijn leven te beëindigen. Je moet er dan wel rekening mee houden dat hij extra verzorging nodig heeft. Een van mijn zeugjes, Kara, kreeg last van haar achterpoten waardoor ze uiteindelijk niet meer kon lopen. Maar ze had geen pijn, want ze kreeg medicijnen, en ze vond het heerlijk om te leven. Ze heeft een half jaar lang last van haar achterpoten gehad. De laatste twee maanden kon ze helemaal niet meer lopen; ze kon alleen nog maar liggen. Ik verschoonde het plekje waar ze lag om de paar uur en legde haar dan op een ander schoon plekje neer. 's Avonds legde ik haar in haar nachthokje in het hooi en 's ochtends haalde ik haar er uit en legde haar voor het nachthokje neer zodat ze alles goed kon zien. Ze wist precies wat ik deed en waarom ik het deed. Ze at als de beste en vond alles heel fijn!
Zo'n periode van ziek-zijn of van gehandicapt zijn, zonder dat de cavia pijn heeft, kan dus vooraf gaan aan het sterven. Kara kreeg uiteindelijk ondanks de medicijnen toch pijn en er zat niets anders op dan naar de dierenarts te gaan om haar te laten inslapen.

top



Langzaam ouder worden

De meeste cavia's verouderen langzaam; die zie je gewoon langzaamaan ouder worden. Mijn beertje Fido is zo'n cavia; hij wordt boller en ronder, minder beweeglijk en zijn vacht gaat er anders uitzien, niet zo zeer minder dik of minder mooi, maar wat stugger en ruiger. Hij heeft kalknagels en als ik hem oppak moet dat voorzichtiger gebeuren dan voorheen omdat zijn poten soms wat stram zijn. Soms ook huppelt en rent hij door de kamer en dan lijkt hij net een jonge cavia. Maar op andere dagen wil hij zijn nachthokje niet eens uitkomen. Veroudering verloopt dan ook nooit in een rechte lijn, maar altijd onregelmatig.

top



Plotseling overlijden versus het aan zien komen

Hoewel je aan de meeste cavia's wel kan zien dat ze langzaam ouder worden, kan je dat aan sommige cavia's helemaal niet zien. Die zijn zomaar, plotsklaps dood. Heel naar. Je kan je afvragen wat beter is: dat je het aan ziet komen of juist niet. Als je het aan ziet komen, zoals ik het aan zag komen met Kara die zes maanden gehandicapt was, kan je je er op voorbereiden, maar je ècht er op voorbereiden kan niet. Je wéét dan namelijk dat het moment eens komt dat het met de zieke of gehandicapte cavia helemaal niet meer gaat en dat je naar de dierenarts moet. En omdat je het weet, omdat je weet dat die dag eens komt, zit je daar tegen aan te hikken. En als het dan eenmaal zover is, ben je heel verdrietig, maar toch ook wel opgelucht. Ja, dat klinkt raar, maar toch kan dat zo zijn. Je bent dan opgelucht dat het wachten tot je naar de dierenarts moet omdat het niet meer gaat, eindelijk over is. Je bent níet opgelucht omdat je een cavia gaat verliezen, maar omdat je weet dat je niet mee tegen dat nare moment hoeft zitten aan te hikken. Ze zeggen niet voor niets dat wachten heel naar is. En als je wacht tot er iets naars gaat gebeuren, maakt dat er het wachten niet makkelijker op.
Aan de andere kant is er dan het plotselinge overlijden. Je ziet het niet aankomen omdat de cavia nog heel gezond is. Goed, hij is misschien vijf, maar je ziet niet dat hij ouder wordt of ouder is. Hij eet nog net zoveel als al de jaren ervoor, zijn vacht ziet er heel mooi uit en heeft helemaal geen kale plekjes of plekjes met minder haar. Hij rent af en toe nog eens een rondje en uit niets kan je opmaken dat hij ouder geworden is of oud is.
Dat overkwam mij bij mijn beer Baderon. Hij zag er uit alsof hij nog heel jong was en uit niets kon ik opmaken dat hij ouder werd - of was. Maar de ene avond werd hij niet goed en de volgende ochtend was hij dood.
En dan is de cavia er opeens niet meer. Dan is er het verdriet er ook wel, maar in eerste instantie overheerst de schok. Je bent zo ondersteboven van het feit dat je het helemaal niet aan zag komen, dat je dagen van slag kan zijn. Het kan best dat je ook helemaal geen verdriet voelt die eerste periode. Omdat je een grote schok te verwerken hebt gehad, ben je alleen maar daar mee bezig en echt verdrietig kan je nog niet zijn omdat je de plotselinge dood van je cavia nog niet kan bevatten.

top



Als jonkies sterven

Als een oude cavia na een lang en gelukkig leven sterft, is dat heel verdrietig, maar dan kan je je troosten met de gedachte dat hij een goed leven heeft gehad. Maar als een jonkie sterft, dan voelt dat oneerlijk en gemeen. Want jonkies horen niet te sterven; die horen eerst nog lang en gelukkig te leven voor ze overlijden.
Maar ook jonkies kunnen sterven: vlak na de geboorte, of als ze een paar weken of maanden oud zijn. Mijn cavia Nerissa stierf toen ze negen maanden was en ik was door haar dood zo verbijsterd dat ik helemaal niet verdrietig was de eerste paar dagen. Want ze was de baby van het groepje dat ik had. Al de andere cavia's waren véél ouder en als er al een moest sterven, dan in ieder geval niet zij. Ze had een aangeboren longafwijking, maar ook die wetenschap maakte het er niet beter op. Ik vond het zó oneerlijk dat juist zij stierf, terwijl ze nog jaren te gaan had.
En mijn zeugje Panta stierf toen ze slechts drie maanden oud was. Ik had nog meer cavia's van dezelfde leeftijd, maar dat zij stierf vond ik ook heel oneerlijk en ik kon eerst niet geloven dat ze er niet meer was.

Zeugje Nerissa, een paar dagen voor haar dood.


En mijn cavia Malea stierf toen ze slechts zeven dagen oud was aan een neurologisch probleem (een probleem met de hersens) waar ze mee geboren was. Ze had heel zware epileptische aanvallen vanaf dag drie en ze overleefde er vier voor ze de vijfde niet meer te boven kwam. Ik ben daar heel boos over geweest; al die moeite om te groeien in de baarmoeder, dan de geboorte overleven en dan alsnog na zeven dagen sterven...

Het is normaal als je na de dood van een jonkie eerst alleen maar van slag bent en ontzet en helemaal geen verdriet hebt. Omdat je het niet hebt zien aankomen. En als je het wel hebt zien aankomen ben je nog altijd van slag en ontzet omdat het oneerlijk is dat baby's sterven. Je kan ook in het begin helemaal niets voelen; dan ben je alleen maar verbaasd. Dit is niet vreemd. Na een poosje gaat dat gevoel van ontzetting en in shock zijn voorbij en komt het verdriet.

top



Heeft de dood een geur?

Vlak voor Musca stierf, rook ze. En ze rook niet naar cavia en niet naar hooi en niet naar al die andere lekker geurtjes waar cavia's naar ruiken. Ze rook naar verderf, rotting, naar ziekte. Ik ken mensen die die geur ook kennen, maar ik ken ook mensen die die geur nog nooit geroken hebben, ook al hebben ze heel veel zieke, stervende en dode dieren meegemaakt. Een van hen is een dierenarts en die heeft toch wel zijn portie gehad. Misschien ruikt de ene mens beter dan de ander. Ik ken de geur van de dood in ieder geval wel. En het is helemaal niet vreemd als jij ook zo'n geur ruikt, vlak voor je cavia sterft.
Maar een dier dat heel erg ziek is, kan ook heel erg vies ruiken en dat hoeft niet per se te betekenen dat hij stervende is: sommige ziektes ruiken gewoon heel vies, maar dan wordt de cavia weer beter. Denk dus niet als je cavia vreemd ruikt dat hij sterft en dat er niets meer aan te doen is.
En zoals ik al zei: de ene mens ruikt het niet, de ander wel – en de neuzen van mensen verschillen ook, want wat de één heel vies vind, vind de ander niet zo vies of zelfs lekker.

top



Sterven tijdens een operatie

Moeten wachten tot de operatie voorbij is en je kan bellen om te horen of het goed is gegaan, kan zenuwslopend zijn. En als je dan belt of gebeld wordt en je krijgt te horen dat je cavia het niet overleefd heeft, dan is alle hoop opeens de bodem ingeslagen. Dat is heel hard.
En omdat je dan emotioneel bent, kan het zijn dat je beslissingen neemt die je eigenlijk niet wil nemen of nog niet kan nemen. Als de dierenarts vraagt wat je wilt dat er met je cavia gebeurt, kan je iets zeggen wat je eigenlijk niet wilt. Zeg daarom dat je er even over na wilt denken en dat je later terug zal bellen. Dan kan je rustig eerst huilen, nadenken en overleggen voor je iets beslist.
Als je je cavia nog zien wil, zeg dat dan. De een wil zijn dier niet meer zien, de ander wel. Er is niets mis mee als je je cavia niet meer wil zien, maar er is ook niets mis mee als je je cavia nog een keer wil zien. En als de cavia is geopereerd wees dan niet bang dat hij opengesneden is of open zal liggen als je hem weer ziet. De dierenarts zorgt ervoor dat hij er 'netjes' bijligt.

top



Te vroeg, te laat, op tijd

Het grootste dilemma is altijd wanneer je moet beslissen dat het niet meer gaat. En ik bedoel dan niet als je bij de dierenarts staat, want dan kan hij het beoordelen. Ik bedoel als je weet dat een dier ziek is, maar nog niet zo ziek dat hij pijn heeft. Wanneer moet je dan beslissen: nu bel ik de dierenarts omdat het niet meer gaat? Dan moet alsnog de dierenarts vaststellen dat het inderdaad niet meer gaat, maar jij bent degene die hem moet bellen.
Dat tijdstip bepalen is altijd heel moeilijk. Want je wil niet te vroeg gaan omdat je nog van je cavia wilt genieten en je hem niet, als dat niet nodig is, in wilt laten slapen. Maar je wilt zeker niet te laat komen als hij pijn mocht krijgen.
Je kan hopen dat je cavia vanzelf sterft, en dat is op zich niet zo gek, want iedereen heeft liever dat zijn dier rustig thuis sterft. Maar als je cavia ziek is en zich ellendig voelt, kan je toch beter de dierenarts bellen. En je kan de dierenarts beter een keer te veel dan te weinig bellen.
En als je dan toch de keuze moet maken: ga liever een dag te vroeg dan een dag te laat. Een cavia die een dag te vroeg is gestorven, mag dan een dag korter geleefd hebben, maar een cavia die een dag te lang heeft geleefd, heeft die laatste dag met pijn en narigheid doorgebracht. En die ene dag dat je hem langer bij je hebt, weegt niet op tegen jouw verdriet als je hem missen moet. Dat gemis komt toch, dan liever en dag eerder als je daardoor je cavia pijn en onnodig lijden bespaart.

top



Alleen of samen naar de dierenarts?

Als je de mogelijkheid hebt: samen! Altijd samen! Er is niets zo erg als alleen naar de dierenarts te moeten, alleen in de wachtkamer te zitten met je cavia, alleen het woord te moeten doen, alleen toe te moeten zien hoe de dierenarts je cavia onderzoekt, alleen te moeten kijken hoe je cavia de prikjes krijgt, alleen te moeten zijn als je cavia sterft en alleen - en dan helemaal alleen omdat je cavia er niet meer is - naar huis te moeten gaan. En ik kan het weten want ik heb dat noodgedwongen meerdere keren alleen moeten doen. Maar ik weet ook hoe het is als je met iemand anders samen bent. Het verdriet is er niet minder om als je samen bent, maar het verzacht het leed wel. En, wat héél belangrijk is, is dat je, als je samen met iemand bent, met die persoon naderhand kan praten over wat er gebeurd is. En die persoon zal alles wat je zegt begrijpen en herkennen omdat hij er immers bij was.
En die persoon is ook een steun bij de dierenarts, want twee kunnen tijdens emotionele tijden beter nadenken dan één, en wat de een vergeet te vragen, vraagt de ander wel. En samen kunnen overleggen is ook veel plezieriger. Het is toch al ellendig als je om zo'n reden naar de dierenarts moet; dan kun je dat maar beter met z'n tweeën dragen. Dat scheelt echt.
Ga daarom altijd samen met iemand.

top



Euthanasie

Veel cavia's sterven bij de dierenarts omdat deze hem laat inslapen. De termen 'laten inslapen' en 'een spuitje krijgen' zijn de meest gangbare benamingen voor het beëindigen van het leven van een huisdier; de officiele term is euthanasie. Maar wat gebeurt er precies als je met een dier dat niet meer te redden is, bij de dierenarts komt?
Als je van te voren al weet dat er niets meer aan te doen is, zal de dierenarts toch nog de cavia onderzoeken. Ik vind het vreselijk als iemand zit te knijpen in mijn doodzieke cavia, ook al is dat dan een dierenarts die ervoor opgeleid is, maar het onderzoek is nodig zodat de dierenarts zeker weet dat hij de juiste beslissing neemt. Uiteindelijk heeft de dierenarts een verantwoordering ten opzichte van ieder dier dat bij hem komt en zeker in het geval van leven en dood dient die verantwoording serieus genomen te worden.


De beslissing

Als je 'gewoon' een afspraak bij de dierenarts hebt en je krijgt tijdens het consult te horen dat er niets meer te doen valt om het leven van je cavia te redden, is dat erg hard. Maar hoewel de dierenarts vast moet stellen dat er niets meer aan te doen is, is het aan jou om de beslissing te nemen. Uiteindelijk is het jouw cavia.. Je zou dus kunnen weigeren om een eind aan zijn leven te maken. In verreweg de meeste gevallen is weigeren echter geen optie omdat de cavia pijn heeft of te ziek is om nog een gewoon, laat staan een fijn, leven te leiden. Als de cavia toch gaat sterven en hij tot hij gestorven is, geen dierwaardig leven meer heeft, is de optie om door middel van euthanasie zijn leven te beëindigen, de enige juiste. De enige keer dat een weigering overwogen kan worden, is als de cavia absoluut geen pijn heeft en je je thuis in alle rust voor wil bereiden op het afscheid nemen van je cavia.


Lijden beperken

Als de dierenarts heeft vastgesteld dat het beter is om een eind aan het leven van je cavia te maken en je gaat daarmee akkoord, zal de dierenarts direct met de voorbereidingen beginnen. Als je aangeeft nog even samen met je cavia te willen zijn voor hij het spuitje krijgt, kan dat bij de meeste dierenartsen geregeld worden. Maar als de cavia pijn heeft, en je stelt zijn welzijn voorop, is het beter om dat niet te doen. Het is dan beter om zijn lijden zoveel mogelijk te beperken en direct tot euthanasie over te gaan.

top



Wat is 'het spuitje'?

'Een spuitje' is een overdosis barbituraat. Barbituraat is in lage dosering een verdovingsmiddel, maar in hoge doseringen is het dodelijk. Het spuitje bestaat eigenlijk uit twee spuitjes.
De eerste injectie die de dierenarts geeft is een narcosevloeistof. Het kan zijn dat de cavia gaat gillen als hij de injectie krijgt. Dat is niet omdat de narcosevloeistof pijn doet, maar omdat een prik krijgen niet leuk is.
Het duurt een paar minuten voor de narcosevloeistof gaat werken. Iedere goede dierenartspraktijk heeft een aparte kamer waar diereneigenaren bij hun dier kunnen blijven tot het gestorven is. Er zijn stoelen waar je kan zitten en er is verder niemand anders aanwezig in de kamer. Als je dat wilt, kan je altijd vragen of de assistente bij je blijft. Ook als je vragen heb, kan je dat aan de dierenarts of de assistente vragen.


Van slapen naar sterven

De cavia zal een paar minuten nadat de narcosevloeistof is toegediend gaan doezelen. Hij wordt suf en slaperig en valt in slaap - net zoals hij in een gewone slaap valt. Na ongeveer vijf tot tien minuten is hij diep in slaap. Hij is dan onder narcose en hij voelt niets meer. Zijn lijfje is slap en zijn ogen kunnen (half) dicht vallen of juist open blijven staan.
Na een paar minuten komt de dierenarts weer terug om te controleren of de cavia in slaap is. Als dat zo is, zal hij een injectie geven met een overdosis barbituraat. Hier merkt de cavia niets meer van omdat hij diep in slaap is. Mocht hij nog wel reageren door een stuiptrekking of trillen, dan is dat onbewust. Hij voelt er dus helemaal niets meer van.
Het kan voorkomen dat de tweede injectie niet meer nodig is, omdat de cavia zo zwak of ziek was dat de eerste dosis narcosevloeistof al dodelijk was. Maar als dat niet zo is, dient er barbituraat toegediend te worden. Deze is altijd dodelijk. De cavia, die diep in slaap is, zal dan vanzelf van de slaap in de dood overglijden.


Erbij blijven of niet?

Iedere dierenarts verwacht dat je bij je cavia blijft tot hij diep in slaap is, maar je hoeft niet bij je cavia te blijven tot hij gestorven is. Als je het echt niet wil, kan niemand je dwingen. Je kan dan je cavia achterlaten als hij diep in slaap is. De dierenarts zal dan de overdosis barbituraat aan je cavia geven als jij de kamer verlaten hebt en hij blijft dan bij je cavia tot hij gestorven is.
Blijf je er wel bij, dan merk je niet zoveel of geen verschil tussen je cavia die diep in slaap is en je cavia die gestorven is. Als je cavia in slaap valt na de eerste prik, kan hij nog wel bewegingen maken, maar als hij de tweede prik krijgt, voelt hij dat niet meer. Het is dan ook een heel rustig overlijden.
De dierenarts controleert altijd met een stethoscoop of de cavia inderdaad overleden is. De stethoscoop wordt gebruikt om de hartslag te controleren. Als er geen hartslag meer is, is het dier overleden.
Als je cavia is overleden, zal het vaak nog lijken alsof hij nog leeft. Zijn lijfje is dan wel slap, maar het is nog steeds warm en zijn ogen zijn vaak nog open.
Nadat je cavia is overleden, mag je altijd nog met je cavia in de aparte kamer blijven zitten om afscheid te nemen van je cavia. Als je wilt praten met de dierenarts, dan zal hij hier tijd voor maken. Maar wil je niet praten en wil je liever dat hij weggaat, dan kan je dat aangeven. Je moet het doen op de manier die jij het prettigst vind. Ook als je huilt, zal de dierenarts dat niet raar vinden. Dus als je daar behoefte aan hebt, dan huil je gewoon.
Nadat je zelf besloten hebt dat het tijd is om afscheid te nemen, zal de dierenarts je cavia van je overnemen.
Goede dierenartspraktijken hebben een aparte uitgang voor huisdiereneigenaren wiens huisdier net is overleden. Zo hoef je niet door de wachtkamer die vol kan zitten met mensen. Als je gebruik wilt maken van de aparte uitgang, dan moet je dat zeker doen.

top



Is euthanasie voor de cavia angstig of pijnlijk?

De eerste prik voelt de cavia altijd. Maar het daadwerkelijke overlijden doet geen pijn.
Dit is wetenschappelijk bewezen. Als een dier zich gespannen of angstig voelt, zal het stresshormonen produceren en deze zijn terug te vinden in het bloed. Er stroomt dan immers meer adrenaline door het lichaam. Bij dieren die ingeslapen zijn via de methode van het eerst toedienen van een narcosevloeistof en dan het toedienen van een overdosis barbituraat, zijn er geen stresshormonen in het bloed gevonden. En dat houdt in dat de dieren niet bang of gestresst waren. Deze manier van euthanasie is dan ook voor het dier een zacht en rustig heengaan.

top



Andere cavia's die achterblijven

Als de overleden cavia met andere cavia's in de kooi zat, dan is het het beste om hem daar in te laten liggen zodat de andere cavia's kunnen ontdekken wat er met hem aan de hand is.
Cavia's weten het héél goed als er iets aan de hand is met een andere cavia, maar als een cavia overlijdt, moeten de anderen dat wel kunnen vaststellen.

Let op! Als de cavia aan een besmettelijke ziekte is gestorven, mag hij nooit bij de andere cavia's worden gelegd omdat deze dan ook (weer) ziek kunnen worden.


Cavia die thuis sterft

Als je cavia thuis is gestorven, laat je hem een paar dagen in de kooi liggen zodat de andere cavia's kunnen zien wat er aan de hand is. Je zal merken dat ze de dode cavia onderzoeken. Ze snuffelen aan hem en lopen herhaaldelijk langs hem heen. De sfeer in de kooi is anders dan normaal omdat de overige cavia's stiller zullen zijn. Je weet dat het tijd is om de cavia uit de kooi te halen als de andere cavia's weer even druk zijn als voorheen en niet meer làngs de cavia lopen, maar over hem heen. Als ze zich gedragen alsof hij slechts een obstakel is, is het tijd om hem uit de kooi te halen.
Vooral als er maar één andere cavia in de kooi zit, is het belangrijk dat de andere cavia kan zien en vaststellen dat zijn vriendje of vriendinnetje dood is. Hij heeft daarna immers geen andere cavia's meer met wie hij kan samenleven. Ook als je van plan bent er een nieuwe cavia bij te nemen, moet hij toch de gelegenheid krijgen vast te stellen wat er gebeurd is.


Cavia die bij de dierenarts sterft

Als je cavia bij de dierenarts is gestorven, en thuis zit nu een andere cavia alleen in de kooi die voorheen met de gestorven cavia samenleefde, dan kan je de gestorven cavia mee naar huis nemen en hem in de kooi leggen. Zo kan de achtergebleven cavia zien wat er met zijn vriendje of vriendinnetje gebeurd is. De dierenarts zal het helemaal niet vreemd vinden als je zegt dat je je cavia mee naar huis neemt.


De andere cavia's moeten het wel kunnen zien

Toen Gwendolyn stierf, stierf ze terwijl ze met haar kont in de opening van het nachthokje lag. Baderon, met wie ze samenwoonde, kon alleen maar haar kont zien en verder niets. Hij kon ook niet bij haar komen omdat ze met haar kont de opening blokkeerde en er geen andere openingen in het nachthokje waren. Toen ik haar uit het nachthokje haalde en in de kooi legde, kwam Baderon direct naar haar toe. Hij snuffelde aan haar en onderzocht haar en ik zag hem gewoon denken: 'Ah, dus dàt is er aan de hand. Ik dacht al... waarom komt ze haar hokje niet uit?'
Let er daarom op dat de andere cavia of cavia's vast kunnen stellen wat er gebeurd is.

top



Kunnen cavia's verdriet hebben?

Als je met verdriet bedoelt dat cavia's iets of iemand kunnen missen, dan kunnen cavia's zeker verdriet hebben.
Of ze lang blijven treuren hangt af van de omstandigheden. Mijn beer Baderon stopte met eten toen zijn vriendinnetje Lilly stierf. Toen ik een nieuw zeugje bij hem zette, begon hij weer met eten. Het nieuwe zeugje accepteerde hem echter niet en ik moest ze apart zetten. Weer stopte Baderon met eten. Gwen kwam erbij en Baderon begon weer te eten. Toen Gwen stierf, stopte hij weer met eten. Baderon was dus een cavia die niet alleen kon leven.
Maar ook als cavia's wel doorgaan met eten nadat een vriendje of vriendinnetje is gestorven, kan het heel goed zijn dat de cavia hem of haar mist. Hij kan gaan lopen zoeken, of piepen. Of stil in het nachthokje zitten zonder nog iets te doen.
Als dat gedrag na een paar weken nog zo is en het niet mindert, dien je het welzijn van je cavia ter harte nemen en te overwegen of je er een nieuwe cavia bij wilt nemen. Uiteindelijk zijn en blijven cavia's sociale dieren.


Sociale dieren

Cavia's zijn sociale dieren en leven van nature in groepen. Alleen wonen is derhalve voor hen onnatuurlijk. Als je de achtergebleven cavia een plezier wilt doen, neem je er dan ook na een paar weken weer een nieuwe cavia bij.
Het is waar dat sommige cavia's tòch liever alleen zitten, maar als je je cavia's goed kent en er sterft er een, dan zie je snel genoeg aan de achtergebleven cavia of hij het prima vindt om alleen te zijn of dat hij behoefte heeft aan gezelschap.

 

top      home