De Grote Cavia: algemene en bijzondere informatie over cavia's.




































De Reformatie heeft dan wel niets te maken met cavia's, maar wel met Konrad Gesner. En een beetje afdwalen en nieuwe kennis opdoen is altijd leuk!

 

De grote hervorming

Reformatie betekent hervorming. Dit werd in gang gezet door Maarten Luther (1483-1546) toen hij op 31 oktober 1517 zijn 95 stellingen aan de slotkapel te Wittenberg sloeg, alwaar hij werkte als prediker. Hij protesteerde in eerste instantie tegen de aflaathandel van Johann Tetzel, die aflaatprediker was en die als subcommissaris was aangesteld voor de St. Pieterskerk te Rome, die in die tijd werd gebouwd.






Aflaat

Een aflaat was eerst een papier dat aangaf dat een persoon door middel van een goed werk of een gebed 'recht' had op kwijtschelding van een of meerdere zonden. Later kon men ook een aflaat ‘kopen’ door de kerk een schenking te doen of door een aalmoes te schenken.
Tetzel vond dat de aflaat een onfeilbare werking had en gebruikte aflaten op grote schaal om de bouw van de St. Pieter te Rome te bekostigen.



Luther's mening over de aflaat

Luther vond echter dat de aflaat slechts waarde heeft als kwijtschelding van kerkelijke straffen, dus niet van een straf van God. Voorts vond hij dat de paus niet het recht heeft vergeving van zonden te schenken, maar dit slechts te verkondigen. Bovendien vond hij dat alleen waarachtig berouw kwijtschelding van enige straf geeft. Dit betekende dat de kerk er helemaal niet meer aan te pas kwam om iemand zijn zonden te vergeven: als iemand kwijtschelding van zijn straf wilde, diende hij niet naar de kerk te gaan, maar in zichzelf te keren en oprecht berouw te tonen en de vergeving zou dan vanzelf volgen. Deze ideeën vervatte hij in zijn stellingen.



De kerk wankelt

Op den duur kwam Luther tot een aantal beginselen die als volgt kunnen worden samengevat: de mens wordt door God aangenomen alleen op grond van het geloof, geloof is een innerlijk vertrouwen op de genade Gods (en niet een onderwerping aan enige kerkleer) en deze wordt gewekt door het Woord Gods.

top



Luther in de ban

Luther’s stellingen tastten de grondslag aan waar de toenmalige kerk op gebouwd was. Een enorme commotie was het gevolg van zijn actie, waarbij onder andere geschriften in het openbaar werden verbrand en voorstanders en tegenstanders elkaar fel bestreden. Luther beloofde in 1519 te zullen zwijgen, maar toen zijn tegenstanders opnieuw de strijd aangingen, verbrak Luther die belofte en bond ook de strijd weer aan. Luther verbrandde de tegen hem gerichte pauselijke bul, en werd daarop in de ban gedaan.



Luther's weigering

Hij werd ter verantwoording geroepen op de Rijksdag te Worms in 1521. De Rijksdag was in het Rooms-Duitse Rijk de vergadering van de vorsten en notabelen die de keizer bijstond in het bestuur van het rijk. Maar Luther weigerde zijn stellingen te herroepen.



Andere protestanten

Er waren velen die Luther’s stellingen aanhingen en één van hen was Zwingli, aan wie Konrad Gessner indertijd brief stuurde met het verzoek hem te helpen omdat hij zo graag wilde studeren.



Humanist in hart en nieren

Ulrich Zwingli werd in 1484 geboren. Hij ging eerst naar de Zwitserse Humanistische school te Bern, en daarna ging hij studeren aan de universiteit van Wenen. Om onbekende redenen werd hij echter van de universiteit gestuurd, waarna hij zijn doctoraat theologie aan de universiteit van Bazel behaalde. Omdat ook op de universiteiten het humanisme hoogtij vierde, werd hij een fervent aanhanger.

top



Liefhebber in hart en nieren

Hij werd in 1506 pastoor te Glarus, en besloot een paar jaar later om Grieks te gaan leren zodat hij de bijbel in die taal kon lezen. Toentertijd was de bijbel vertaald vanuit het Grieks in het Latijn en de Latijnse versie was de gebruikte versie. Door zijn kennis van de oude talen werd hij een liefhebber van de klassieke werken en na verloop van tijd kende hij die dan ook zeer grondig.
In de jaren 1415-1415 kwam hij tot het inzicht dat Christus de enige Middelaar is – dat wil zeggen dat men zich tot Christus moet wenden om vergeving te vragen voor zijn zonden, en niet tot de kerk.



Reformist in hart en nieren

Misschien was het omdat hij openstond voor nieuwe ideeën, of omdat hij zeer muzikaal was, of omdat hij de klassieken zo goed kende, maar feit is wel dat hij een zeer geliefd persoon werd. En dat veranderde niet toen hij in 1516 pastoor werd te Maria Einsiedeln. Het veranderde ook niet toen hij drie jaar later een nieuwe baan accepteerde, ook als pastoor, in Zürich. Het was daar dat hij, mede onder invloed van Luther, openlijk verklaarde een voorstander van de Reformatie te zijn. Omdat zijn invloed inmiddels zo groot was, en nog met het jaar groeide, bestraften de kerkleiders hem niet toen hij in 1518 de aflaathandel bestreed, maar zij probeerden hem daarentegen voor de kerk te winnen.

top



Geen stoppen mogelijk

Het lukte de kerkleiders echter niet om Zwingli te overtuigen, net zomin als de kerk de Reformatie kon stoppen. In de jaren daarna ontwikkelden diverse vooraanstaande personen van de Reformatie hun eigen overtuiging. Luther hield nog enigszins vast aan een bepaalde rijkdom bij erediensten en aan een zekere hiërarchie in de kerk, maar Zwingli wees dat alles af en vond dat een heersende geestelijke stand niet correct was en dat alleen een sobere eredienst voldeed.



Eén in diversiteit

Zo ontstonden de diverse stromingen in het protestantisme, zoals Lutheranisme en Zwinglianisme. Het protestantisme is dan ook de benaming voor de diverse christelijke groeperingen die zich tijdens de Reformatie hebben losgemaakt van de kerk van Rome. Hoewel er verschillende opvattingen waren, waren ze wel allemaal overtuigd van de juistheid van het idee dat ieder mens voor zichzelf moet staan voor God en zelf verantwoording aan hem moet afleggen. En daaruit volgt logischerwijze dat Gods openbaring en genade niet gebonden is aan aardse instellingen zoals pausdom, geestelijkheid en overlevering – zoals de rooms katholieke kerk dat ziet.

top



Oorlog

De strijd verhardde zich en er ontstond zelfs een oorlog tussen de rooms katholieken en de protestante Zwitserse kantons. Op 11 oktober 1531 werd de Slag bij Kappel uitgevochten. Zwingli was erbij, als veldprediker, en ook Urs Gessner, de vader van Konrad Gessner, deed aan de strijd mee. Niet alleen Konrad’s vader stierf tijdens deze strijd, maar ook Zwingli. Hij werd meerdere malen verwond, uiteindelijk herkend door zijn vijanden en gedood. Hij was toen nog maar 47 jaar oud.



Overwinning

Maar ondanks al de moeite die de rooms katholieke kerk deed om de Reformatie de kop in te drukken, lukte dat niet. Het Lutheranisme en het Zwinglianisme ontstonden, net zoals nog andere stromingen, en zowel het Protestantisme als de Reformatie waren een feit. De rooms katholieke kerk had veel van haar invloed en macht verloren en de dingen zouden nooit meer zo zijn zoals ze lang geweest waren.



Luther's daad

Luther verging het beter dan Zwingli: hij legde zijn monnikspij af waardoor hij kon huwen, en stierf op drie-enzestigjarige leeftijd. Hij werd bijgezet in de slotkerk van Wittenberg. Dezelfde kerk waar hij bijna dertig jaar eerder zijn 95 stellingen tegen aan sloeg – een daad die een omwenteling in de geschiedenis zou betekenen.

 

De afbeeldingen zijn van Wikimedia Commons en World History Encyclopedia.

 

top      home