Cavia's zijn bijzondere diertjes, dat wist je al. Maar hier vind je wel heel opmerkelijke feiten over cavia's!

Caviadromen

Cavia's moeten natuurlijk slapen, maar ze dromen ook! Als ze dromen, gaan hun ogen heel snel heen en weer. Dat kan je goed zien als ze hun ogen open of halfopen hebben maar ook als hun ogen dicht zijn, kan je dat zien; dan gaat de oogbol heel snel heen en weer.

Dat heet in het Engels rapid eye movement (snelle oog beweging) en daarnaar is de REMslaap vernoemd. Het is een periode tijdens de slaap dat mensen en dieren dromen. Dat dieren ook dromen, is bewezen doordat de hersenactiviteit van dieren vastgelegd werd; zij bleken dezelfde REMslaap te hebben als mensen.

Sommige cavia's laten het daar niet bij; die praten en bewegen ook als ze dromen. Ze kunnen hun pootjes bewegen, maar ook hun hoofdje. En ze kunnen piepen en whiepen. Als een andere cavia die wakker is, dat hoort, kan hij reageren op de cavia maar hij kan ook alleen maar luisteren. Dat is dan waarschijnlijk omdat de dromende cavia onzin kletst, net zoals mensen doen als ze praten in hun slaap! 





Windjes

Cavia's kunnen windjes laten. En soms grote winden. En ze kunnen ook stinken. Toch stinken ze niet zo heel erg als mensenwindjes. Dat komt omdat cavia's geen vlees eten en mensen wel. En vlees dat verteert, ruikt altijd minder aangenaam dan groenten die verteren.
Toch is het maar beter om niet bij het achterste van een cavia in de buurt te blijven als hij een windje laat. Windjes stinken namelijk altijd!





Popcornen

Vroeger noemde ik de rare sprongen die (vooral jonge) cavia's maken altijd bokkesprongen. Dat was vóór ik een forum had en iemand op het forum een Engelse term introduceerde: popcornen.
Popcornen klonk op de een of andere manier heel gezellig en je zag er ook direct allemaal hupsende, dartele, springerige, jolige caviaatjes bij die het reuze naar hun zin hadden, zo popcornend in het zaagsel en hooi! Daar staken die rare bokkesprongen wel erg... raar bij af!
De term is blijven hangen, heeft zich verspreid (is misschien ook wel, zoals dat gaat met ideeën, op verschillende plekken tegelijkertijd ontstaan) en is nu algemeen geaccepteerd.
Popcornen is dan ook het gedrag dat jonge, opgewonden en vrolijke cavia's ten toon spreiden, namelijk springen, hupsen en vrolijk in de rondte springen. Heel vaak draaien ze in de lucht om hun as of rollen ze om omdat ze hun achterlijf zo hoog de lucht in gooien.
En het heeft zeker overeenkomsten met popcorn die in de pan omhoog springt!





Vacht, beharing, pels?

De een zegt vacht, de ander heeft het over beharing maar hoe heten nu precies alle haren van een cavia bij elkaar? Volgens de oude benaming heeft hij een pels, maar deze term wordt niet meer gebruikt. Volgens de Standaard (het boek waarin staat welke caviarassen in Nederland erkend zijn) is een cavia gezegend met beharing. En volgens iedereen die geen pels of beharing zegt, heeft een cavia een vacht. Overigens maakt het alleen iets uit als je meedoet aan shows; dan is het namelijk wel zo netjes om de door de Standaard ingestelde terminologie te gebruiken. Maar als je daar niet aan meedoet staat het je geheel vrij om te zeggen wat je wilt! Het gros der caviabaasjes zegt nog gewoon 'vacht' - en uiteindelijk heeft de cavia die ook, want de haren die op een zoogdier zitten heten officieel 'vacht'.





Meest favoriete cavianaam

De cavianaam die het meest voorkomt is Punkie. Ook wel geschreven als Punky of Punki en afgekort tot Punk. Uiteraard zijn het de borstelharen die het alleenrecht op deze naam hebben. Vroeger was het de naam Kruin die het meest gebruikt werd voor borstelharen.





Wassen

Ook cavia's moeten zich wassen zodat ze schoon blijven. Ze maken zich schoon door met hun twee voorpootjes eerst langs hun bekkie te gaan en dan over hun kop te wrijven. Ze staan hierbij dan even op hun achterpoten. Als ze dat niet meer volhouden, of als daar geen zin in hebben, kunnen ze zich ook met één poot wassen. Ook als ze met hun kop onder hun buik gaan of naar hun kont of hun flank (of netgelijk welk plekje van hun lichaam) en korte, rukkerige bewegingen maken met hun koppie, zijn ze zich aan het schoonmaken.
Cavia's wassen zich ongeveer 2 à 3 keer per dag - tenzij ze heel vies of heel lui zijn (of ziek, of te oud) dan wassen ze zich meer of minder. Zo is er op iedere regel wel weer een uitzondering!





Plassen en poepen

Cavia's poepen ongeveer 175 keer per dag. Dat houdt in dat er in de kooi per dag per cavia zo'n 175 keuteltjes bijkomen! Ze plassen ongeveer 20 keer per dag. Gelukkig hoeven ze daar niet iedere keer voor naar de wc; ze plassen en poepen terwijl ze andere dingen aan het doen zijn, zoals eten. Ze plassen en poepen steeds op dezelfde plekken in de kooi, zodat er altijd plekken zijn die vies worden en andere plekken die nooit vies worden. De meest favoriete plekken om te poepen en te plassen zijn in het nachthokje en naast de etensbak. Als er meer cavia's in een kooi leven, heeft ook ieder een voorkeur voor een bepaald plekje. Toch zijn cavia's van nature niet zindelijk.





Grootste nestje cavia's ooit

Cavia's krijgen per nestje ongeveer tussen 2 en 4 cavia's. Grotere nestjes komen ook voor.
Het grootste nest cavia's dat ooit ter wereld kwam bestond uit maar liefst 17 jonkies tegelijk!
Dat was in een laboratorium in 1972. (Guinnes Book of World Records).





Oudste cavia ooit

Cavia's worden gemiddeld zo'n jaar of vijf, zes oud. Sommigen worden iets ouder.
Maar de oudste cavia ooit werd maar liefst 14 jaar en 10 maanden oud!
Hij heette Snowball, en zijn baasje was meneer Wall in Nottinghamshire, England.
Snowball stierf op 14 februari 1979.





Grootste cavia ter wereld

Er zijn veel caviarassen, en je hebt cavia's in alle soorten en maten, maar een heel bijzonder caviaras is de Cuy (meervoud Cuyes). Het is een reuzencavia en hij kan wel een halve meter lang worden. In Zuid-Amerika houden ze Cuyes voor diverse doeleinden: als huisdier, als vleesleverancier, maar ook als 'stofzuiger' die alle restjes eten opeet.
Je loopt de kans om een Cuy in Nederland tegen te komen, want sinds kort worden deze reuzencavia's ook hier gehouden.





Cavia's en seks

Beertjes kunnen soms nogal stinken. Vooral als ze een zeugje ruiken, maar deze geur is met een uurtje weer verdwenen. Hoewel wij het vinden stinken, zijn cavia's er dol op.
De reden dat wij het vinden stinken, is dat er zwavel aan te pas komt. Je kent de stank van rotte eieren wel; zó ruikt zwavel. Het seksferomoon van cavia's heeft ook zwavel: dimethylsulfide.
Scheikundigen zeggen netjes dat het 'riekt' of 'zwavelig ruikt', wij zeggen gewoon dat het stinkt, maar de cavia is er dol op! Smaken verschillen...





Beroemde cavia's

Er was een tijd dat cavia's heel populair waren op tv, in de Weekend Quiz. Ken je dat nog? Nee? Dat is ook al weer een poosje geleden. Het was een show uit de jaren '70, gepresenteerd door Fred Oster.
De kandidaten konden kiezen uit cavia's die in een doolhof werden neergezet. Er waren verschillende uitgangen en iedere uitgang vertegenwoordigde een prijs. De uitgang die de cavia koos was de prijs die de kandidaat gewonnen had.
Sommige cavia's hadden 'gewone' namen, zoals Bruintje of Fred, maar de meeste waren vernoemd naar beroemdheden zoals André van Duin, Albert Mol of Rita Corrita.