De Grote Cavia: algemene en bijzondere informatie over cavia's.



































Let op!  Ik ben geen dierenarts; ik heb mijn kennis van de opleidingen die ik heb gevolgd, van mijn eigen en van andermans ervaringen en uit literatuur. De informatie op deze pagina's is geen vervanging voor een bezoek aan de dierenarts!
Kijk voor het overzicht van dierenartsen (ook voor spoed en 24/7 bereikbaar) en hoe je weet of iemand verstand van cavia's heeft bovenaan op de pagina Ziektesindex.


Pagina's over ziektes:

A-B

C-D

E-F

G-H

I-J

K-L

M-N

O-P-Q

R-S

T-U

V-W

X-Y-Z

Ziektes op deze pagina:
Ogen
Ogen: ongerechtigheid in oog
Ogen: hangend ooglid (ectropion - pagina Jongen)
Ogen: tranend/ontstoken
Ogen: vies oog
Ogen: wimpers/haren die naar binnen krullen (entropion - pagina Jongen)
Ogen: witte (melkachtige) uitscheiding
Ondervoed (te mager)
Ontlasting eten (coprofagie)
Onvruchtbaarheid
Osteodystrophie (satijnziekte - pagina Satijncavia's)
Oormijt
Oorschurft (oormijt)
Operatie
Opeten van keutels, poep, ontlasting (coprofagie)
Oren
Ouderdom
Ovariumcystes (eierstokcystes)
Overgewicht
Oververhitting
Paratyfus
Penis: vies (voorhuid)
Pijn (pagina Ziektes) en pagina Pijnstilling
Pododermatitis (bumblefoot)
Poep eten (coprofagie)
Poep-ophoping in kont (verstopte anaalzak)
Polydactylie (een teen te veel)


Ogen

Afscheiding uit het oog (tranend/onstoken)
Ogen kunnen geïrriteerd raken door een infectie of ze kunnen tranen omdat de cavia
verkouden is.  Bij een infectie wordt er overvloedig vocht afgescheiden en meestal hangt het ooglid. Een infectie kan onder andere veroorzaakt worden doordat de cavia op de tocht heeft gelegen.

Links een ziek oog, rechts een gezond oog. De haren rondom het zieke oog plakken aan elkaar, het gebied is vochtig en het oog traant.


Vieze ogen
Als een cavia vieze ogen heeft, kan het zijn dat hij ziek is of dat hij oud is. De ogen van een cavia maken zichzelf schoon door een wit vocht af te scheiden, maar de cavia maakt ook zelf zijn ogen schoon. Als de cavia ziek is heeft hij geen energie meer om zijn ogen schoon te maken en als hij heel oud is, kan het zijn dat hij daar geen zin meer in heeft.  De afscheiding uit de ogen hoopt zich dan op rondom de ogen en het wordt een vieze boel of het koekt vast als korsten rondom de ogen. Als het een kwestie is van ouderdom en geen zin meer hebben, kan je de ogen van je cavia schoonmaken door met een nat, zacht doekje voorzichtig langs de oograndjes te strijken. Als je dit regelmatig doet, blijven de oogjes schoon en komen er geen harde korstjes op de oograndjes. Als de cavia ziek is, dien je naar de
dierenarts te gaan.

Een cavia met een oog met heel veel afscheiding.


Ongerechtigheid in het oog
Als er een ongerechtigheid in het oog van de cavia is gekomen, zal dat normaal gesproken vanzelf het oog verlaten, maar als je cavia er last van heeft en je kan het zien, kan je het heel voorzichtig proberen te verwijderen. De cavia zal het niet leuk vinden dat je zo dicht bij zijn oog komt en dat is heel begrijpelijk. Probeer de ongerechtigheid er voorzichtig uit te vegen. De cavia zal zijn oog automatisch dicht doen en zo kan je over het oog vegen zonder aan het hoornvlies te komen. Als het er zo niet uit gaat, kan je met een schoon, vochtig doekje dat niet pluist langs de randjes van het oog vegen. Als je oogzalf hebt die geschikt is, kan je zalf in het oogje doen zodat zo het vreemde voorwerp eruit gaat. Als je colloïdaal zilver hebt (te verkrijgen bij de
Huisdierendokter) kan je hiermee in het oog druppelen zodat het voorwerp eruit gaat. Zorg er dan wel voor dat het op lichaamstemperatuur is. Je kan ook lauwwarm gekookt water gebruiken.
Wil het er dan nog niet uit, dan kan je het beste naar de dierenarts gaan. Een oog is zo delicaat dat je er al snel iets aan beschadigt en de dierenarts kan een oogzalf voorschrijven.

Witte (melkachtige) uitscheiding uit het oog
De cavia maakt zijn ogen schoon door reinigingsvloeistof af te scheiden. Dit een witte vloeistof die wel wat op melk lijkt. Na een paar minuten is het weer verdwenen. Dit kan dus geen kwaad.

Symptomen

Uitscheiding uit het oog, ongerechtigheid in het oog.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee, tenzij de afscheiding het resultaat is van een besmettelijke infectie.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Mogelijk indien de ziekte die de klachten heeft veroorzaakt, dat is.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja, na instructies dierenarts.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Dat hangt van de oorzaak af.


top   

terug naar Ziektes Index



Ondervoeding

Zie
Mager: te mager op de pagina Ziektes M-N.

top   

terug naar Ziektes Index



Onvruchtbaarheid

Redenen waarom een zeug niet zwanger wordt, vind je op
de pagina Sexleven onder Problemen met zwanger worden

top   

terug naar Ziektes Index



Operatie
Een operatie is natuurlijk geen ziekte, maar kan wel het noodzakelijke gevolg zijn van een ziekte, zoals bijvoorbeeld blaasstenen, te lange kiezen of een infectie met verzweringen. Een operatie is ook noodzakelijk als een beer gecastreerd moet worden.
Aan iedere operatie is een risico verbonden omdat de cavia onder narcose moet. De narcose op zich kan een risico vormen, maar ook onderkoeling is een mogelijk gevaar, evenals bijvoorbeeld stillegging van het darmsysteem. En als een cavia ziek is en daarom geopereerd moet worden, is het risico altijd groter omdat de weerstand en conditie van de cavia al minder is door de ziekte. Maar als een cavia toch al zou sterven door de ziekte, terwijl er een kans bestaat dat hij beter wordt door de operatie, zal toch gekozen worden voor de operatie.
Ook bij een gezonde cavia (bijvoorbeeld een beer die gecastreerd word) is er altijd een risico, hoe klein dan ook, dat de cavia de operatie niet overleefd. Dat is echter geen reden om niet te kiezen voor castratie. In tegenstelling tot vroeger zijn de methoden sterk verbeterd en de narcoses zijn nu veel lichter dan vroeger waardoor de risico's in verhouding tot vroeger minder groot zijn.
Als je cavia geopereerd moet worden, zal je van de dierenarts de nodige instructies krijgen. Hoewel een cavia niet kan braken, kan een cavia wel misselijk worden van de narcose en daarom is het van belang een paar uur voor de operatie het zware voer (kool, hardvoer, wortel) van je cavia uit de kooi te halen. Hij mag nog wel hooi en water en wat lichte groenten zoals komkommer of een blaadje witlof hebben.

Symptomen

Niet van toepassing.

Besmettelijk voor cavia's?

Niet van toepassing.

Besmettelijk voor mensen?

Niet van toepassing.

Dodelijk?

Is mogelijk.

Zelf-zorg mogelijk?

Nazorg na de operatie.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Niet van toepassing.


top   

terug naar Ziektes Index


Oren

Ontsteking
Het oor kan ontstoken raken door binnendringen van bacteriën. De onsteking kan dieper het oor binnendringen en dan een middenoorontsteking worden. Hierdoor wordt het evenwichtsorgaan aangetast en kan het oor schade oplopen.
De cavia schudt met zijn hoofd, krabt zijn oor of zit met een scheef koppie.

Je moet altijd naar de dierenarts voor anti-bioticum.

Oorschurft
Dit staat op
de pagina Ziektes R-S bij Oorschurft.

Vechten
Als twee cavia's vechten, zullen ze ook naar de oren uithalen en vaak zie je dan ook dat de oren gescheurd zijn of dat er hele happen uit zijn.
De wond stelp je met een tissue die je er stevig tegenaan drukt. Daarna kan je Echinacea crème, Crème Bioforce of Calendulazalf gebruiken. Let op bij Echinacea crème; dit kan voor sommige cavia's te sterk zijn en dan wordt de wond waterig en heelt hij niet.
Als de wond niet stopt met bloeden en/of als hij geïnfecteerd raakt, dien je naar de dierenarts te gaan.

Vies
Als een oor vies is, kan je het schoonmaken door er met een tissue over te strijken; zo verwijder je dan vet en viezigheid.
Zit het aangekoekt, dan kan je een crème gebruiken om het los te weken; smeer de crème er dik op, wacht een paar minuutjes en veeg dan alles weg met een tissue.
Zit het vuil dieper in het oor, wees dan heel voorzichtig met het weghalen hiervan omdat je makkelijk iets kan beschadigen. Als je niet zeker bent dat het lukt, ga dan naar de dierenarts; die kan ook bepalen of het inderdaad overmatig vuil is dat weg moet of dat het kan blijven zitten.


top   

terug naar Ziektes Index



Osteodystrophie (satijnziekte)
Osteodystrophie staat beschreven op de pagina
Satijn.

top   

terug naar Ziektes Index



Ouderdom
Ouderdom is natuurlijk geen ziekte, maar als een cavia ouder wordt, kan hij wel gebreken krijgen. Een cavia is van middelbare leeftijd als hij ongeveer tussen de drie en vier jaar is. Vanaf ongeveer vier jaar is hij al een echte senior en vanaf ongeveer vijf jaar is hij bejaard. Cavia's van zes jaar zijn hoogbejaard en cavia's van zeven jaar en ouder zijn stokoud! (In tegenstelling tot vroeger, toen cavia's gemiddeld zo'n zeven à acht jaar oud werden, worden cavia's niet meer zo oud: vijf jaar is al een heel respectabele leeftijd.)

Kwaaltjes
Ieder levend wezen kan last krijgen van kwaaltjes bij ouderdom en de cavia is daar geen uitzondering op. Een verminderde conditie kan natuurlijk wel aanleiding zijn voor het optreden van een ziekte, maar een verminderde conditie op zich is niet iets waar de cavia last van heeft.

Rustiger
Als een cavia ouder wordt, wordt hij wat langzamer en rustiger. Was hij vroeger één en al activiteit en kon hij de hele dag rennen en springen, bij het ouder worden wordt de energie minder. En sommige oudere dieren hebben niet veel zin meer om nog allerlei wilde spelletjes te doen of om uren bezig te zijn met een inspannende activiteit. Het is zaak dat je hier rekening mee houdt en je cavia geen dingen laat doen die hij niet wil. Met een jonge cavia kan je nog wel 'rondsjouwen' en jonge cavia's zijn ook wel bestand tegen de onstuimige liefdesbetuigingen van kinderen, maar oudere cavia's vinden dat soort dingen niet leuk. Hun lichaam is minder soepel en veel minder bestand tegen allerlei opgelegde bewegingen. Als je cavia iets niet (meer) wil, moet je hem dat dan ook niet opdringen!

Kouder en smaakverschillen
Omdat een oudere cavia minder beweegt en misschien meer slaapt, kan hij het kouder hebben. En als hij wat kaler wordt, kan hij het ook kouder krijgen. Wat meer hooi in zijn hok is dan een goed idee. De smaak van een cavia kan ook veranderen met de jaren; wat hij eerst lekker vond vind hij nu niet meer lekker. Het kan ook zijn dat hij andere dingen dan eerst lekker vind. Een gevarieerd menu met voldoende groente, fruit, hooi, hardvoer en vitamine C is voor een oudere cavia net zo belangrijk als voor een jonkie.
Let er ook op dat hij nog wel bij het voer en het water kan komen. Jonge cavia's kunnen zich makkelijk oprichten om bijvoorbeeld groente van een huisje te eten, maar oudere cavia's kunnen dat niet meer zo goed.
Je cavia goed verzorgen, óók als hij oud is, ook al is hij niet meer zo levendig en speels, is dan ook onderdeel van de verantwoordelijkheid van een diereigenaar.

Zie ook de pagina's
Oude cavia en Ouderdom.

Symptomen

Niet van toepassing.

Besmettelijk voor cavia's?

Niet van toepassing.

Besmettelijk voor mensen?

Niet van toepassing.

Dodelijk?

Aan ouderdom gaat een cavia niet dood, wel aan de gevolgen van ouderdom die zich uiteindelijk zullen uiten in ziektes waar hij dood aan gaat of in een natuurlijke dood als gevolg van het uitvallen van lichaamsfuncties.

Zelf-zorg mogelijk?

Als de cavia ziek is geworden, na instructies dierenarts.

Naar de dierenarts?

Als de cavia ziek wordt.

Gaat het over?

Niet van toepassing.


top   

terug naar Ziektes Index



Ovariumcystes

Ga voor uitgebreide informatie over eierstokcystes naar de pagina Eierstokcystes.

Dit zijn cystes in of bij de eierstokken. Een cyste is een holte in het lichaam die, in het geval van eierstokcystes, gevuld zijn met vocht.

Door de cystes raakt de hormonale balans in de war. Omdat de cystes ervoor zorgen dat er te veel van het hormoon oestrogeen wordt aangemaakt, wordt de zeug kaler. Dit kan een vermindering van haar zijn zodat de vacht dunner wordt zonder kale plekken maar ze kan ook kale plekken krijgen. Ook is het mogelijk dat ze op de rug twee kale plekken krijgt die op strepen lijken en die aan weerszijden van de ruggegraat zitten.
De zeug kan zich er ook naar en ziek door voelen, zeker als de cystes groot zijn.

Een zeug met ovariumcystes kan gedrag vertonen dat lijkt op bronstig gedrag of dat lijkt op gedrag van een beer die wil paren of die zijn macht tentoon wil spreiden, namelijk op andere cavia's rijden of dit proberen en andere cavia's brommend achterna lopen. Dit gedrag kan erg uit de hand lopen en er kunnen ruzies en zelfs vechtpartijnen met andere cavia's door ontstaan. Ook als ze voorheen heel vredig met elkaar samenleefden. De zeug met de ovariumcystes kan er echter niets aan doen; ze heeft geen controle over haar hormonen, noch hoe ze daar op reageert. Proberen haar gedrag te laten aanpassen, op welke manier dan ook, heeft dus geen enkel effect. Ze zal erin volharden.

Hier zie je op de flanken twee kale strepen.


Ovariumcystes kunnen operatief worden verwijderd maar hier zit natuurlijk altijd het risico van de operatie aan: er is een buikoperatie mogelijk, maar ook een flankoperatie, dus een stuk minder belastend is voor de cavia. Ze kunnen ook worden leeg gezogen waarbij de zeug dan hormooninjecties krijgt, maar de kans zit erin dat de behandeling herhaald moet worden omdat ze weer vol kunnen lopen.
Ook homeopatische middelen zoals Apis mellifica en Lachesis mutus, kunnen helpen. De meest gebruikte potentie is D30 en de dosering is 1 granule per dag, maar indien je hier geen ervaring mee hebt, dien je naar een dierenarts te gaan die ook kennis van homeopathie heeft. Deze alternatieve methode heeft overigens tot nu toe nog geen effect gehad.

Ga voor meer informatie over eierstokcystes en hoe ze te behandelen naar de pagina Eierstokcystes.


Symptomen

Kaalheid, kale plekken of strepen, afwijkend gedrag, pijn in de buik, algeheel beeld van ziek-zijn.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Dat is mogelijk op termijn.

Zelf-zorg mogelijk?

Na instructies dierenarts.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Nee.


top   

terug naar Ziektes Index



Overgewicht
Cavia's worden niet te snel te dik, maar ze kùnnen wel te dik worden. Dat kan gebeuren als de cavia onvoldoende beweging krijgt en vet-makend voedsel eet, zoals snoep (drops, knaagstangen et cetera). Krachtvoer is voer waar veel calorieën inzit en ook noten en zaden zijn bijzonder calorierijk. Een cavia die daarentegen voldoende groente, fruit en hooi krijgt en iedere dag een paar uur kan loslopen op de grond, zal niet te dik worden, hoeveel hij ook eet.

Symptomen

Te dik, kortademigheid.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Niet direct maar de lichaamsfuncties kunnen wel minder worden. Een cavia die te vet is en stopt met eten, kan eerder last krijgen van ketose (pagina A-M).

Zelf-zorg mogelijk?

Ja. Een goed en gevarieerd menu geven: groente, fruit, hooi, vitamine C en hardvoer. De cavia voldoende beweging geven.

Naar de dierenarts?

Eventueel voor advies. Houd er dan wel rekening mee dat je een dierenarts moet hebben die weet dat cavia's mollig en stevig moeten zijn. Als jouw dierenarts in de veronderstelling verkeert dat een cavia niet meer dan 1000 gram mag wegen, dien je een ander te zoeken.

Gaat het over?

Ja, als de leefomstandigheden en het eetpatroon worden aangepast.


top   

terug naar Ziektes Index



Oververhitting
De cavia kan niet zweten, zoals de mens. Hij moet de warmte afvoeren via geleiding; dat houdt in dat de omgevingstemperatuur kouder moet zijn dan zijn lichaamstemperatuur. Is dat niet het geval, dan ontstaat oververhitting. Een andere, beperkte, mogelijkheid om de warmte af te voeren is via de bek, hoewel cavia's niet kunnen hijgen zoals honden.

Symptomen
Symptomen van oververhitting zijn hijgen, een lichaamstemperatuur van boven de 39°C, rusteloos zoeken naar koelte of juist heel stil zitten, en mogelijk bloederige diarree. Als de lichaamstemperatuur boven de 42°C komt, dan is de dood het gevolg. De vaatwandcellen en bloedcellen beschadigen, circulatieproblemen met het bloed zorgen voor bloedstollingen en dit veroorzaakt weer beschadigingen aan de organen waarbij vooral het hart en de hersens direct gevaar lopen. De slijmvliezen krijgen een grauwe kleur en de cavia reageert nergens meer op.

Oorzaken
Denk niet dat alleen direct zonlicht voor oververhitting kan zorgen: ook een hoge temperatuur in de schaduw kan daar voor zorgen. Ook een hoge luchtvochtigheid kan oververhitting veroorzaken, evenals zwaarlijvigheid, maar ook veel te veel cavia’s in een te kleine kooi (stress door overbevolking) en slechte ventilatie. En als de cavia een lange, dikke vacht heeft, zal hij het ook eerder te warm hebben dan een gladhaar.

Voorkomen is beter dan...
Voorkoming van overhitting is makkelijker dan genezing. Zorg voor voldoende ventilatie (maar geen tocht), zet de cavia nooit in de volle zon, zet hem nooit achter glas in de zon, zorg voor voldoende schaduw en voldoende drinkwater. En zorg voor een aangename temperatuur. Een aangename temperatuur is echter niet een temperatuur die jij aangenaam vindt, want wat voor ons een aardige zomerdag is, is voor de cavia al een hittegolf. En als jij het warm begint te krijgen, ligt jouw cavia al op apegapen.

Eerste hulp
Als de cavia oververhit is, moet je direct naar de dierenarts. Je kan, terwijl je onderweg bent naar de dierenarts, zelf ook je cavia helpen door hem langzaam te laten afkoelen. Dit kan natuurlijk alleen maar als iemand anders meegaat omdat je geen twee dingen tegelijk kan doen.
Kan je geen dierenarts bereiken omdat het avond of weekend is, dan zul je hem zelf moeten afkoelen. Dit doe je door eerst lauwe doeken en later, als de lichaamstemperatuur gedaald is, lauwkoude doeken over je cavia te leggen – en nog later koude doeken. Afspoelen kan ook, maar zorg er voor dat de temperatuursdaling niet te snel gaat, want een te snelle daling in de lichaamstemperatuur kan ook de dood tot gevolg hebben. De afkoeling moet daarom eerst met heel lauw water, dan met lauwkoud water en dan met koud water geschieden.

Symptomen

Lusteloosheid, sloom, stil zitten, plat liggen (in een poging koelte te krijgen), rusteloosheid (op zoek naar koelte), graven (op zoek naar koelte), versnelde/snelle ademhaling, ogen die wegdraaien, bloederige diarree, coma.

Besmettelijk voor cavia's?

Nee, maar als er één last van heeft, hebben de andere dat ook omdat ze in dezelfde situatie zitten.

Besmettelijk voor mensen?

Nee.

Dodelijk?

Ja.

Zelf-zorg mogelijk?

Ja. Op weg naar dierenarts langzaam afkoelen. Zorgen voor juiste leefomgeving.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Als je er snel bij bent en de cavia kan koelen, gaat het over. Anders gaat de cavia geheid dood.


top   

terug naar Ziektes Index



Paratyfus
Paratyfus wordt veroorzaakt door de bacterie Salmonella paratyphi.
Er zijn verschillende soorten van paratyfus. De ziekte is verradelijk omdat deze van mens op dier kan worden overgebracht, maar ook van dier op mens, van mens op mens èn tussen verschillende diersoorten. De ziekte kan ondermeer voorkomen bij de mens, cavia's, muizen, ratten, pluimvee, varkens en runderen. Voorts kan de ziekte zich ook verspreiden via besmet voedsel, besmet water of besmette ontlasting.
De manier waarop een cavia de ziekte kan krijgen, is voornamelijk via muizen en ratten maar indien een mens aan paratyfus lijdt, kan de cavia ook op die manier ziek worden. Indien een cavia paratyfus heeft, is het ongebruikelijk dat deze een mens besmet, maar voorzichtigheid en een goede hygiëne is natuurlijk altijd geboden.

Het is van belang om nooit cavia's samen met muizen of ratten te houden. Ze mogen ook nooit in dezelfde ruimte staan. Heb je dus zowel muizen/ratten en cavia's, zet deze dan in aparte kamers en was goed je handen als je van de één naar de ander gaat.

Ook indien je last hebt van muizen in je huis of een muizenplaag hebt, dien je de cavia's hier ver van te houden. Ook van wilde muizen kunnen ze paratyfus krijgen.


Symptomen

Koorts, hevige diarree (waardoor uitdroging), spierpijn, gewrichtspijn, buikpijn, vermoeidheid, algeheel gevoel van ziek-zijn, niet eten of minder eten.

Besmettelijk voor cavia's?

Ja, via besmet voer, water of ontlasting.

Besmettelijk voor mensen?

Onwaarschijnlijk.

Dodelijk?

Ja.

Zelf-zorg mogelijk?

Na instructies dierenarts. De cavia moet in ieder geval blijven eten en hij moet voldoende vocht naar binnen krijgen.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Ja, het kan overgaan maar dan moet je er snel bij zijn en de cavia moet een goede weerstand hebben.


top   

terug naar Ziektes Index



Pododermatitis (bumblefoot)

Zie
Bumblefoot (pododermatitis) op de pagina Ziektes A-B.

top   

terug naar Ziektes Index


Polydactylie (een teen te veel
Dit komt bij de Cuy regelmatig voor. Die hebben dan geen vier tenen aan de voorpoten maar vijf of zes en aan de achterpoten hebben ze geen drie maar vier tenen.

Zie ook
de pagina Jongen bij Extra teentje voor een 'gewoon' extra teentje.


top   

terug naar Ziektes Index



Pseudo-tuberculose
Dit is een ziekte die veroorzaakt wordt door bacteriën, parasieten of schimmels en waarbij abcessen optreden.
De cavia kan binnen een paar dagen sterven. Ga zo snel mogelijk naar de dierenarts.


Symptomen

Diarree, rillen, ernstig gewichtsverlies, afscheiding uit de neus, verlamming, abcessen, knobbels en bulten.

Besmettelijk voor cavia's?

Mogelijk.

Besmettelijk voor mensen?

Ja. Pseudo-tuberculose wordt veroorzaakt door de yersinia-bacterie die ook mensen kan besmetten.

Dodelijk?

Ja.

Zelf-zorg mogelijk?

Direct naar de diererarts.

Naar de dierenarts?

Ja.

Gaat het over?

Dat is mogelijk.

 

 

top      home